Kỹ năng người lao động cần có trong thời đại 4.0

Chủ động thay đổi hay chịu sự thay thế? Người lao động cần phát triển thêm những kỹ năng thời đại nào nếu không muốn mình đi sau làn sóng cách mạng công nghệ 4.0?

Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 tạo ra môi trường mà máy tính, tự động hoá và con người sẽ làm việc cùng nhau theo những cách thức hoàn toàn mới. Tại đây, robot và các loại máy móc sẽ được kết nối vào những hệ thống máy tính, những hệ thống này sẽ sử dụng các thuật toán để điều khiển mà không cần sự can thiệp của con người. Bản chất của cách mạng công nghiệp 4.0 là dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất diễn ra trên 3 lĩnh vực chính gồm: Công nghệ sinh học, Kỹ thuật số và Vật lý.

Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi cách chúng ta hoạt động, giao tiếp, sản xuất và tác động mạnh mẽ đến thị trường lao động khi máy móc, công nghệ và trí tuệ nhân tạo đang dần thay thế nhiều loại công việc của con người. Để không bị rớt khỏi guồng quay này, người lao động cần trang bị thêm kỹ năng để đáp ứng được yêu cầu công việc và “chuyển mình” cùng doanh nghiệp trong thời đại số hóa.

Dưới đây là một số kỹ năng thời đại mới, kỷ nguyên 4.0 mà người lao động cần trang bị:

Biết cách "giải mã" thông tin: Tương tự như một nhân viên lập trình, kỹ năng "giải mã" chính là xác định vấn đề, xem xét các thông tin liên quan nhằm phát triển, đánh giá các phương án và thực thi giải pháp. Những người có kỹ năng "giải mã" tốt sẽ giúp tổ chức nâng cao khả năng đương đầu với các vấn đề mới vốn khó xác định trong một hệ thống công nghệ phức tạp. Họ giúp xác định căn nguyên của vấn đề để có những giải pháp tối ưu, hợp lý; thiết lập hệ thống quy củ hơn, đơn giản hóa quy trình, thủ tục với lượng thông tin ngày một lớn. Số lượng nhân viên có kỹ năng phân tích, tư duy hệ thống và chuẩn hóa quy trình sẽ có cơ hội tham gia nhiều hơn vào bộ máy quản lý, đặc biệt ở nhóm công ty có mục tiêu sát nhập, mở rộng.

Tinh nhuệ: Ngày nay, hành vi của khách hàng thay đổi rất nhanh chóng và luôn đòi hỏi những trải nghiệm thú vị trên nền tảng công nghệ. Với những thay đổi về nhu cầu kinh doanh nhằm phục vụ các "thượng đế" một cách tốt nhất, doanh nghiệp đòi hỏi một lực lượng tinh nhuệ phản ứng thật nhanh với sự thay đổi của môi trường kinh doanh, sẵn sàng ứng biến, đồng thời nghiên cứu phát triển sản phẩm, quy trình với những công nghệ từ tương lai. "Bánh lái" của doanh nghiệp đã định hướng rẽ và rất cần sự đổi mới, chuyển mình của các cá nhân để nâng cao tính cạnh tranh trước sự ma sát không nhỏ của chuyển động 4.0.

Nhận thức linh hoạt: Người lao động phải có sự linh hoạt trong tư duy phản biện, nhạy cảm với vấn đề và sáng tạo trong các giải pháp. Tư duy linh hoạt sẽ giúp cá nhân uyển chuyển trong cách nhìn nhận và giải quyết các vấn đề đan xen cùng một lúc.

Trí tuệ cảm xúc: Đây là khả năng "quản trị" cảm xúc của bản thân, tối ưu năng lượng tích cực để điều phối hiệu quả công việc và ứng xử với các tình huống ngày càng phức tạp. Người có trí tuệ cảm xúc cao là người tạo được động lực tích cực cho mọi người xung quanh cùng tiến đến mục tiêu chung, hài hòa trong các ứng xử xã hội và giữ thế chủ động trong hầu hết các tình huống. Điều này giúp họ nhạy cảm hơn với những thị hiếu của thị trường, tạo nên những thay đổi, đột phá thức thời cho tổ chức.

Hội nhập quốc tế: Doanh nghiệp không ngừng tìm kiếm cá nhân có khả năng thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa, xây dựng mối quan hệ bền vững trong và ngoài tổ chức. Người lao động có thể hoàn thiện kỹ năng làm việc đa văn hóa, đa quốc gia của mình càng sớm càng tốt thông qua các hoạt động giao lưu, chương trình công tác và đào tạo ngắn hạn tại nước ngoài, kịp thời chuẩn bị tâm thế cho các yêu cầu quốc tế hóa của tổ chức.

Tư duy hệ thống: Với xu hướng sáp nhập mở rộng và quốc tế hóa mạnh mẽ sẽ dễ dàng nhận ra sự cần thiết của các bộ não có tư duy hệ thống. Kỹ năng này cho phép một cá nhân tái thiết lập sơ đồ và quy cách vận hành, xử lý công việc của bản thân, một bộ phận hay toàn công ty ở cấp quản lý theo định hướng phát triển mới, đồng thời quản lý được các rủi ro tiềm tàng. Đặc biệt, với bối cảnh công nghệ hóa, tư duy hệ thống ngày càng trở thành một kỹ năng giúp "nâng giá" năng lực của các cá nhân. Người lao động cần biết kiên nhẫn trong quá trình học hỏi để đáp ứng lộ trình nghề nghiệp dài hơi của doanh nghiệp.

Đối với người lao động, nhận thức và cập nhật những kỹ năng hội nhập sẽ tạo một lợi thế bền vững cho sự nghiệp của bản thân khi thay đổi và phát triển cùng doanh nghiệp trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0.